Trong mỗi khu bếp công nghiệp, hệ thống hút mùi đóng vai trò vô cùng quan trọng giúp duy trì môi trường làm việc an toàn, thoáng khí và giảm tải nhiệt cho nhân viên. Tuy nhiên, theo thời gian, lượng dầu mỡ, khói và bụi tích tụ bên trong chụp hút, đường ống và quạt hút sẽ khiến hệ thống suy giảm hiệu suất, thậm chí tiềm ẩn nguy cơ cháy nổ nghiêm trọng nếu không được vệ sinh đúng cách.
Thực tế cho thấy 80% sự cố tại hệ thống hút mùi bếp công nghiệp bắt nguồn từ việc vệ sinh không đầy đủ hoặc thực hiện sai quy trình. Vì vậy, vệ sinh định kỳ không chỉ là yêu cầu kỹ thuật mà còn là điều kiện bắt buộc để đảm bảo an toàn PCCC, duy trì hiệu năng vận hành, và kéo dài tuổi thọ thiết bị trong mọi mô hình bếp từ nhà hàng, khách sạn đến bếp trung tâm.
Trước khi đi vào quy trình chi tiết, hãy cùng tìm hiểu hệ thống hút mùi công nghiệp gồm những bộ phận nào để biết rõ cần làm sạch những hạng mục gì và vì sao chúng quan trọng.
Hệ thống hút mùi công nghiệp gồm những bộ phận nào?
Một hệ thống hút mùi công nghiệp tiêu chuẩn thường bao gồm 5 nhóm bộ phận chính. Việc hiểu rõ cấu tạo sẽ giúp chủ đầu tư, quản lý bếp hoặc kỹ thuật vận hành nắm được những vị trí dầu mỡ tích tụ nhiều nhất để vệ sinh.
🔸Chụp hút
Chụp hút mùi bếp công nghiệp là bộ phận đầu tiên tiếp xúc trực tiếp với khói, hơi nóng và dầu mỡ sinh ra từ quá trình nấu nướng. Đây là khu vực dễ bám mỡ nhất, nếu không vệ sinh thường xuyên, lớp mỡ dày sẽ nhỏ giọt xuống bếp, gây mất vệ sinh và gia tăng nguy cơ cháy. Vệ sinh chụp hút giúp hệ thống hút ổn định, hạn chế mùi và đảm bảo thẩm mỹ khu bếp.
🔸Phim lọc mỡ
Phim lọc mỡ có nhiệm vụ giữ lại phần lớn dầu mỡ trước khi không khí đi vào ống dẫn. Là khu vực cần vệ sinh thường xuyên nhất (1–2 tuần/lần tùy mô hình bếp). Bộ lọc bị nghẹt sẽ làm quạt hút phải hoạt động quá tải, gây ồn, giảm lực hút và tăng tiêu hao điện. Vệ sinh đúng chuẩn giúp duy trì hiệu suất hút và bảo vệ quạt.
🔸Đường ống dẫn khói
Đây là nơi dầu mỡ tích tụ âm thầm, khó quan sát bằng mắt thường. Đường ống dẫn khói dài, nhiều đoạn gấp khúc dễ tích tụ mỡ ở những điểm khó vệ sinh. Khi lớp mỡ dày lớn hơn 3mm thì nguy cơ bắt lửa rất cao, đặc biệt tại các khớp nối. Do vậy vệ sinh đường ống là hạng mục bắt buộc theo tiêu chuẩn PCCC ở bếp công nghiệp.
🔸Quạt hút & motor
Quạt hút chịu trách nhiệm tạo lực hút và đưa khí nóng – mùi – khói ra khỏi khu bếp, nếu cánh quạt bám mỡ sẽ giảm tới 30–50% tốc độ quay, gây ồn và tốn điện. Còn motor bị bụi dầu bít kín sẽ nóng nhanh, dễ cháy hoặc hỏng bạc đạn. Đây là nhóm thiết bị có giá thành cao nên cần vệ sinh và kiểm tra chuyên nghiệp để giảm thiểu thay thế.
🔸Khớp nối, van, ống mềm và các phụ kiện
Đây là những bộ phận phụ nhưng lại là điểm dễ rò rỉ khí hoặc tích mỡ. Nếu khớp nối lỏng sẽ làm rò khói, mùi tràn ra bếp. Van chống cháy cần kiểm tra định kỳ để đảm bảo đạt chuẩn. Ống mềm là vị trí dễ xuống cấp nhất dẫn đến nguy cơ cháy lan.
👉 Như vậy việc vệ sinh hệ thống hút mùi bếp công nghiệp không chỉ là rửa chụp hút và bộ lọc, mà là làm sạch đồng bộ toàn bộ tuyến từ chụp → lọc mỡ → ống → quạt → motor. Chỉ khi vệ sinh toàn diện thì hệ thống mới vận hành ổn định, tiết kiệm điện và đảm bảo an toàn PCCC.
Tại sao cần vệ sinh hệ thống hút mùi bếp công nghiệp định kỳ?
Một hệ thống hút mùi bếp công nghiệp chạy 8–16 giờ mỗi ngày, xử lý lượng dầu mỡ và hơi nóng cực lớn. Chỉ sau 30–45 ngày, lớp dầu mỡ có thể bám thành mảng dày trong chụp hút, phin lọc, quạt và đường ống. Nếu không được vệ sinh đúng chuẩn, hệ thống không chỉ hoạt động yếu đi mà còn trở thành nguy cơ tiềm ẩn cho toàn bộ khu bếp.
Dưới đây là những rủi ro lớn và thực tế nhất mà hơn 90% nhà hàng, khách sạn và các khu bếp công nghiệp từng gặp phải.
🔥Dầu mỡ tích tụ dẫn đến nguy cơ cháy nổ cao
Dầu mỡ bám trong ống hút và quạt là chất cực dễ bắt lửa khi nhiệt độ bếp tăng cao hoặc gặp tàn lửa. Lớp mỡ tích tụ ở các bộ phận chỉ cần đạt 3mm đã làm tăng nguy cơ cháy gấp nhiều lần. Một khi cháy trong ống hút, ngọn lửa lan cực nhanh theo đường ống dài và rất khó kiểm soát. Đây là lý do các quy định PCCC yêu cầu bếp công nghiệp phải vệ sinh hệ thống hút mùi định kỳ, đặc biệt với bếp Á và bếp dầu mỡ nhiều.
⚡Giảm hiệu năng vận hành & tăng tiêu thụ điện
Mỡ tích tụ trong phin lọc hoặc cánh quạt khiến hệ thống phải “gồng mình” để chạy dẫn đến lực hút giảm 20–40% chỉ sau 1–2 tháng không vệ sinh. Quạt phải chạy mạnh hơn sẽ làm tốn điện hơn từ 10–25% dẫn đến hóa đơn tiền điện tăng. Gây mùi, khói và ô nhiễm không khí trong bếp,, hơi nóng không thoát khiến nhân viên làm việc trong môi trường ngột ngạt ,khói chịu giảm năng suất.
💸 Chi phí sửa chữa thay thế bộ phận cao
Quạt và motor là 2 bộ phận đắt tiền của hệ thống hút mùi bếp công nghiệp. Khi không được vệ sinh dầu mỡ sẽ làm quạt và motor quá tải, lâu dần dẫn đến cánh quạt mất cân bằng rung lắc mạnh. Motor nóng làm cháy cuộn dây, nếu nghiêm trọng hỏng bạc đạn sẽ phải thay motor. Chi phí thay quạt + motor có thể lên đến 10–30 triệu, trong khi chi phí vệ sinh định kỳ ít hơn rất nhiều.
🎯 Tóm lại vệ sinh hệ thống hút mùi bếp công nghiệp định kỳ không phải là “tùy chọn” mà là bắt buộc để đảm bảo về an toàn cháy nổ, hiệu suất vận hành ổn định giúp môi trường làm việc thoải mái, tối ưu chi phí điện năng và kéo dài tuổi thọ thiết bị dài gấp 2–3 lần.
Quy trình vệ sinh hệ thống hút mùi chuyên nghiệp đạt chuẩn
Để vệ sinh hệ thống hút mùi bếp công nghiệp đúng chuẩn, không thể chỉ “lau bên ngoài cho sạch” hay rửa qua loa phin lọc mỡ. Một quy trình vệ sinh chuyên nghiệp phải đảm bảo làm sạch toàn tuyến từ chụp hút – phễu lọc – ống dẫn – quạt hút – motor, đồng thời kiểm tra mức độ an toàn PCCC của hệ thống sau khi hoàn tất. Đây là yêu cầu bắt buộc trong mọi mô hình bếp công nghiệp, bởi chỉ cần một khâu bị bỏ sót, dầu mỡ còn sót lại có thể trở thành điểm gây cháy hoặc làm giảm hiệu năng toàn bộ hệ thống.
1. Chuẩn bị & đảm bảo an toàn trước khi vệ sinh
Bước đầu tiên là ngắt toàn bộ nguồn điện, che phủ thiết bị nấu nướng và xác định các điểm tiếp cận của hệ thống. Mục tiêu của bước này là ngăn hóa chất hoặc bụi dầu rơi xuống khu nấu, đồng thời đảm bảo an toàn tuyệt đối cho kỹ thuật viên.
Tại các bếp công suất lớn, bước chuẩn bị còn bao gồm kiểm tra cửa thăm, đo nhiệt độ ống và đánh giá mức độ mỡ tích tụ để lựa chọn phương pháp vệ sinh phù hợp. Việc chuẩn bị chuẩn xác giúp toàn bộ quy trình diễn ra nhanh, sạch và an toàn.
2. Tháo và vệ sinh chụp hút – phin lọc mỡ
Đây là những bộ phận bám mỡ trực tiếp nhiều nhất do tiếp xúc trực tiếp. Các phin lọc cần được tháo rời, ngâm dung dịch tẩy dầu chuyên dụng hoặc xử lý bằng hơi nước áp lực cao. Toàn bộ chụp hút được cọ rửa và bóc sạch lớp mỡ bám lâu ngày, đảm bảo bề mặt sáng – thoáng – không lưu giữ mùi. Việc xử lý sạch chụp và phễu lọc giúp tăng lực hút, giảm tiếng ồn và giảm tải cho quạt hút.
3. Vệ sinh toàn bộ đường ống dẫn khói
Đây là công đoạn quan trọng nhất vì ống dẫn là nơi tích tụ dầu mỡ âm thầm, khó quan sát nhưng lại rủi ro nhất. Kỹ thuật viên mở các cửa thăm tại những vị trí then chốt để đưa thiết bị chuyên dụng vào lòng ống:
- Máy xoay cọ đánh mỡ bám thành ống
- Hóa chất trung tính tẩy dầu tiêu chuẩn
- Thiết bị phun foam để phá lớp mỡ dày ở các khúc cua
- Hút mỡ – xả cặn và vệ sinh lại lần cuối
Mục tiêu là đảm bảo toàn bộ tuyến ống được làm sạch ít nhất 95%, không để sót điểm nào có thể gây cháy.
4. Vệ sinh quạt hút & kiểm tra motor
Quạt hút là trung tâm của toàn hệ thống và thường bị quá tải nếu mỡ bám quá nhiều. Khi vệ sinh quạt hút khói bếp công nghiệp cần tháo lồng quạt và vệ sinh từng cánh; kiểm tra độ cân bằng sau khi làm sạch để tránh rung lắc; Kiểm tra motor, bạc đạn, dây dẫn, hộp đấu nối. Cuối cùng đo lại tốc độ quay và tiếng ồn sau khi vệ sinh. Nếu quạt/motor không được làm sạch đúng cách, toàn hệ thống sẽ suy giảm hiệu suất và tiêu thụ điện nhiều hơn.
5. Kiểm tra độ kín của hệ thống & tiêu chuẩn PCCC
Sau khi vệ sinh, hệ thống phải được kiểm tra lại toàn diện:
- Các khớp nối có rò khí không
- Ống mềm, van chống cháy có còn đạt tiêu chuẩn
- Lượng mỡ còn lại trong ống sau vệ sinh
- Tình trạng hoạt động của quạt và lưu lượng gió
Đây là bước xác nhận hệ thống vận hành ổn định – an toàn – đạt chuẩn PCCC, không chỉ sạch mà còn bền và hiệu quả.
6. Chạy thử và nghiệm thu hệ thống hút mùi bếp công nghiệp
Cuối cùng, kỹ thuật viên tiến hành chạy thử toàn hệ thống để đo lực hút, kiểm tra độ ồn và đánh giá khả năng thoát khí để đảm bảo không còn điểm tắc hay rung lắc bất thường. Nếu tất cả thông số nằm trong giới hạn tiêu chuẩn, hệ thống được bàn giao cùng biên bản vệ sinh – đánh giá mức độ an toàn và khuyến nghị tần suất bảo trì.
Tần suất vệ sinh hệ thống hút mùi bếp công nghiệp
Tần suất vệ sinh hệ thống hút mùi bếp công nghiệp không có một con số cố định cho mọi khu bếp. Nó phụ thuộc chủ yếu vào cường độ hoạt động, loại hình ẩm thực và khuyến cáo của nhà sản xuất. Dưới đây là bảng khuyến nghị kỹ thuật để bạn tham khảo và lên kế hoạch bảo trì chủ động.
Tần suất vệ sinh theo mô hình
Tần suất cho nhà hàng ẩm thực á (nhiều dầu mỡ): 1 – 2 tháng/lần
Tại các nhà hàng việc chế biến xào nấu các món chiên, xào, nướng trực tiếp trên lửa sản sinh lượng khói và dầu mỡ rất lớn. Lớp mỡ bám dính tích tụ nhanh chóng, làm tăng nguy cơ cháy nổ và giảm hiệu suất chỉ sau một thời gian ngắn.
Tần suất vệ sinh hệ thống hút mùi công nghiệp cho nhà hàng Âu / Khách sạn: 2 – 3 tháng/lần
Lý do: Quy trình chế biến thường ít khói hơn, sử dụng nhiều lò nướng và phương pháp hầm, hấp. Tuy nhiên, lượng bơ, dầu thực vật và hơi nước từ nồi nước dùng vẫn cần được xử lý, khiến hệ thống bẩn theo thời gian.
Tần suất vệ sinh hút mùi cho bếp công nghiệp, nhà máy: Hàng tháng
Lý do: Hoạt động liên tục với công suất lớn (từ 8-12 giờ/ngày), sản xuất số lượng suất ăn khổng lồ. Hệ thống hút mùi phải làm việc ở cường độ cao, dẫn đến hao mòn và bám bẩn nhanh. Vệ sinh hàng tháng là cần thiết để đảm bảo an toàn và năng suất.
👉👉👉 Xem ngay bài viết: Hệ Thống Hút Mùi Nhà Hàng Hiệu Quả & Tối Ưu Không Gian
Tần suất vệ sinh theo từng bộ phận
Các bộ phận khác nhau có mức độ tiếp xúc với dầu mỡ và yêu cầu vệ sinh khác nhau.
Tấm lọc dầu mỡ: Vệ sinh 1 – 2 tuần/lần
Đây là bộ phận tiếp xúc trực tiếp và đầu tiên với khói mỡ. Cần tháo ra vệ sinh bằng nước nóng và chất tẩy rửa chuyên dụng với tần suất dày đặc để đảm bảo lực hút luôn tối đa.
Đường ống dẫn khói & Quạt hút ly tâm: vệ sinh với 6 – 12 tháng/lần
Dầu mỡ lâu ngày trong đường ống và bám trên cánh quạt sẽ cứng lại, khó làm sạch, trở thành nguy cơ cháy nổ cao và khiến quạt chạy quá tải. Do vậy cần vệ sinh định kỳ và đây là công việc vệ sinh chuyên sâu, đòi hỏi kỹ thuật và thiết bị chuyên dụng.
Khuyến nghị: Ngay cả với các nhà hàng Âu, việc kiểm tra và vệ sinh sâu bộ phận này ít nhất mỗi năm một lần là bắt buộc để duy trì trạng thái vận hành an toàn.
Lưu ý quan trọng: Các khuyến nghị trên đây dựa trên tiêu chuẩn kỹ thuật chung. Tần suất cụ thể có thể thay đổi tùy thuộc vào thiết kế hệ thống và khuyến cáo từ nhà sản xuất. Khi thấy các dấu hiệu như hút yếu, mùi hôi hoặc quạt kêu ồn, bạn cần tiến hành vệ sinh ngay lập tức, bất kể lịch trình định kỳ.
Nên tự vệ sinh hệ thống hay thuê đơn vị chuyên nghiệp?
Việc vệ sinh hệ thống hút mùi không phải lúc nào cũng cần thuê đội chuyên nghiệp, nhưng cũng không phải hạng mục mà bếp trưởng hay nhân viên có thể “tự làm cho sạch” một cách an toàn. Mỗi mô hình bếp có đặc thù riêng, và mức độ bám dầu – thiết kế hệ thống – chiều dài ống dẫn – loại quạt chính là yếu tố quyết định bạn có thể tự làm hay không. Dưới đây là phân tích rõ ràng giúp bạn đưa ra lựa chọn đúng.
Khi nào có thể tự vệ sinh?
Trong thực tế, phần duy nhất mà đội ngũ nội bộ có thể tự vệ sinh an toàn và hiệu quả là phin lọc mỡ và bề mặt chụp hút. Phin lọc có thể tháo rời và rửa bằng hóa chất nhẹ hoặc máy sục rửa thông thường. Do vậy nhân viên có thể lau chùi bên ngoài chụp hút, giữ bề mặt sạch sẽ, không để mỡ chảy xuống thiết bị bếp.
Tuy nhiên, phạm vi này rất hạn chế, vì nhân viên không thể tự tiếp cận lòng ống để cọ rửa. Không có thiết bị để làm sạch bên trong quạt hút hoặc motor; Không thể đánh giá mức độ bám mỡ sâu bên trong hệ thống và hông được trang bị bảo hộ chống hóa chất hoặc thiết bị leo – tiếp cận không gian hẹp.
Nhiều nhà hàng từng để nhân viên tự tháo – tự vệ sinh quạt đã dẫn đến hỏng bạc đạn, lệch trục quạt, thậm chí chập điện – chi phí sửa cao hơn nhiều lần so với chi phí thuê đơn vị chuyên nghiệp.
Khi nào bắt buộc phải thuê đơn vị vệ sinh chuyên nghiệp?
Có 4 tình huống mà bạn nhất định phải dùng dịch vụ chuyên nghiệp, nếu không muốn đối mặt với nguy cơ cháy nổ – hỏng quạt – tắc ống – giảm lực hút nghiêm trọng:
1. Hệ thống có đường ống dài hoặc nhiều đoạn gấp khúc
Đây là nơi tích tụ dầu mỡ nhiều nhất, khó vệ sinh nhất, cần thiết bị chuyên dụng: máy xoay cọ, foam hóa chất, máy hút công suất lớn.
2. Quạt hút, motor chạy yếu, rung hoặc phát tiếng ồn
Đây là dấu hiệu mỡ đã bám sâu vào cánh hoặc motor đang quá tải → bắt buộc kiểm tra – vệ sinh kỹ thuật.
3. Bếp có mật độ sử dụng cao
Mỡ bám rất nhanh, ống có thể đầy mỡ chỉ sau 60–90 ngày → không thể vệ sinh thủ công.
4. Yêu cầu tuân thủ tiêu chuẩn PCCC hoặc qua kiểm tra an toàn
Theo quy định, hệ thống hút mùi bếp công nghiệp phải vệ sinh định kỳ và giữ lớp dầu mỡ dưới ngưỡng cho phép.
Chỉ đơn vị chuyên nghiệp mới có: báo cáo vệ sinh, biên bản PCCC, chứng từ nghiệm thu.
Kết luận: Nếu bạn muốn hệ thống hoạt động đúng công suất, an toàn và đạt kiểm định, thì dịch vụ chuyên nghiệp là bắt buộc, không phải lựa chọn.
Tổng kết: Vệ sinh chuẩn – bảo vệ thiết bị – vận hành hiệu quả
Vệ sinh hệ thống hút mùi bếp công nghiệp là yếu tố quyết định đến hiệu suất vận hành – an toàn cháy nổ – tuổi thọ thiết bị – trải nghiệm của nhân viên và khách hàng. Khi hệ thống được vệ sinh đúng chuẩn, bạn sẽ nhận thấy ngay sự khác biệt: bếp thoáng hơn, lực hút mạnh hơn, quạt chạy êm hơn và toàn bộ không gian bếp trở nên chuyên nghiệp, sạch sẽ và an toàn hơn rất nhiều.
Nếu bếp của bạn đang có dấu hiệu hút kém – quạt ồn – mùi tràn ra khu phục vụ – nhiệt tăng cao – motor nóng, thì đó không phải vấn đề tạm thời. Đó là dấu hiệu của việc dầu mỡ đã tích tụ lâu ngày và hệ thống cần được xử lý toàn diện. Càng trì hoãn, rủi ro càng lớn và chi phí khắc phục càng cao.
Đây là lúc bạn nên xem xét một giải pháp vệ sinh hệ thống hút mùi chuyên nghiệp, đúng quy trình – đúng kỹ thuật – đúng tiêu chuẩn PCCC. Và nếu bạn đang cần kiểm tra mức độ bám mỡ, đánh giá lực hút, hoặc tư vấn phương án vệ sinh phù hợp hãy liên hệ với chúng tôi ngay. Đừng đợi đến khi quạt dừng, ống tắc hoặc lực hút sụt giảm nghiêm trọng mới bắt đầu xử lý – lúc đó chi phí sửa chữa sẽ cao hơn gấp nhiều lần.
